De kracht van twijfel

De uitspraak

Het woord twijfel. Als ik het uitspreek, hoor ik de dubbele klank er al in. De dubbele betekenis van de zachte 'twij' en de harde 'fel'. De 'twij' is lang, rond en zacht. Het omvat de overwegingen, in allerlei richtingen, de aarzeling en onzekerheid. Je staat open voor andere perspectieven, waar je over na kunt en wilt denken. Je weet de uitkomsten nog niet, en overdenkt mogelijke scenario's en beslissingen die daarbij horen. 

De 'fel' is juist kort, scherp en krachtig. Je wilt duidelijkheid en zekerheid. Je neemt graag een beslissing om te weten waar je aan toe bent.  Je wilt één richting op, en aan andere perspectieven heb je geen behoefte. Omdat het ongewisse van de 'twij' je misschien van je stuk brengt. 

Deze dubbele waarde van het woord vind ik prachtig. Helemaal, omdat we ze samen nodig hebben. 

Het leven van 'fel'

Ook in het leven om me heen, en bij mezelf, zie ik deze prachtige dubbele betekenis in hoe wij ons gedragen. De masculiene 'fel' die snakt naar zekerheid, duidelijkheid en beslissingen nemen. En de feminiene 'twij' die juist het gesprek wil aangaan en verschillende perspectieven wil horen. 

Maar ik merk dat we in een wereld leven waarin we vooral alles zeker en duidelijk willen hebben. We denken graag in hokjes en voorgeschreven paden. We willen weten wat we gaan doen en waar dat toe leidt. Maar hoe realistisch is dat? Natuurlijk helpt het niet om alles in twijfel te trekken, want dat wordt een vermoeiend leven. Maar ik vind wel dat we hokjes en duidelijkheid wat meer los mogen laten. Wat betekent dat we twijfel meer moeten gaan toelaten. 

De waarde van 'twij'

De onzekerheid die twijfel ons geeft, voelt misschien niet altijd fijn. Want je houdt allerlei opties open. Andere mensen weten niet altijd wat je gaat doen, en wat ze aan je hebben. Maar dat betekent niet dat we twijfel moeten verbannen, en moeten zien als een zwaktebod. Het geeft juist aan hoe sterk je bent om openlijk voors en tegens af te wegen, en andere perspectieven te willen horen om zo een beslissing te nemen die het beste voelt. Vaak wordt twijfel gezien als 'geen beslissing nemen'. Terwijl ik twijfel juist zie als de keuze om een beslissing even uit te durven stellen: om te reflecteren waar die twijfel vandaan komt, om te snappen waar je nu precies over twijfelt, en om hierover met anderen in gesprek te gaan en je te verbinden met elkaar. Om uiteindelijk een keer een stap te zetten of een keuze te maken. 

Twijfel in het design proces

Dit doet mij erg denken aan het design proces waar ik dagelijks mee werk (zie afbeelding hieronder). Het mistige begin waar twijfels zijn, onzekerheden, gedachten en aannames. Veel mensen slaan dit stuk over of korten het drastisch in en gaan snel iets maken. Dan hoeven ze niet zoveel tijd te besteden aan de mistigheid. Aan de onzekerheid. Aan niet weten waar je naar toe gaat. Maar ja, wat ben je dan precies aan het maken? En voor welk probleem ben je dan iets aan het maken? 

Ik houd juist van deze mist: ik floreer en kom tot leven. Mijn nieuwsgierigheid knalt aan, en ik stel allerlei vragen om beter te snappen wat de situatie is, welke gedachten er zijn, en welk probleem. Want alleen als je de situatie en het probleem goed kent, kun je er iets goeds voor gaan maken.  

Dit is een mooie weergave van het ideale proces voor het design werk, en kun je natuurlijk ook toepassen in je eigen leven.